Asset Publisher Asset Publisher

Historia nadleśnictwa

DZIEJE WŁASNOŚCIOWE I HISTORIA POWSTANIA NADLEŚNICTWA

Nadleśnictwo Pieńsk w obecnych granicach zostało utworzone dnia 1 stycznia 1972 r. z dwóch Nadleśnictw Pieńsk i Zgorzelec. Od chwili utworzenia wyżej wymienionego nadleśnictwa sporządzone były następujące plany urządzeniowe:

–        dla Nadleśnictwa Pieńsk I rewizja u.l. na okres 1.10.1969 – 30.09.1979   (14472,19 ha)

–        dla Nadleśnictwa Pieńsk II rewizja u.l. na okres 1.01.1986 – 31.12.1995  (15873,40 ha)

–        dla Nadleśnictwa Pieńsk III rewizja u.l. na okres 1.01.1996 – 31.12.2005 (16229,60 ha)

Lasy nadleśnictwa do roku 1945 stanowiły własność:

–        w obrębie Pieńsk około 85% lasy miasta Zgorzelec oraz 15% lasy drobnej własności prywatnej

–        w obrębie Zgorzelec około 60% lasy miast Zgorzelec, Bogatynia, Zawidów, 20% lasy dużej własności oraz 20% lasy drobnej własności.

 W  1945 r. z gruntów w obecnym zarządzie Nadleśnictwa Pieńsk zostały utworzone następujące nadleśnictwa: Pieńsk, Kaławsk oraz częściowo Jagodzin i Jeleniec. W wyniku reorganizacji w 1947 r. część lasów Nadleśnictwa Kaławsk przyłączonych zostało do Nadleśnictwa Biała Góra, które w 1951 r. zostało podzielone na dwa Nadleśnictwa: Gierałtów i Zgorzelec. W skład tego ostatniego weszła dodatkowo część lasów Nadleśnictwa Leśna. Po zmianie podziału administracyjnego w 1957 r. zlikwidowane zostało Nadleśnictwo Gierałtów, a część jego terenów przyłączono do Nadleśnictwa Zgorzelec, którego część lasów zostało w tym samym czasie przyłączona do Nadleśnictwa Pieńsk.

Ostatecznie po reorganizacji granic oraz po przyłączeniu innych gruntów przeznaczonych do zalesienia, według stanu na 1.10.1957 r. powierzchnia byłego Nadleśnictwa Pieńsk wynosiła 5870,14 ha, a Nadleśnictwa Zgorzelec 5546,78 ha.

W 1958 r. do Nadleśnictwa Pieńsk przyłączono dalszych 2220 ha z byłych Nadleśnictw Jagodzin i Jeleniec. W następnych latach na skutek przejmowania dalszych gruntów oraz innych zmian powierzchniowych, powierzchnia byłego Nadleśnictwa Pieńsk wynosiła wg stanu na 1.10.1969 r. 8457,72 ha, a byłego Nadleśnictwa Zgorzelec 6014,47 ha. Z takimi powierzchniami oba Nadleśnictwa zostały połączone w jedno obecnie istniejące w 1972 r.

Dla byłych nadleśnictw sporządzone były plany urządzenia lasu:

–        prowizoryczny plan urządzania lasu dla Nadleśnictw Pieńsk i Biała Góra na okres 1.10.1947 – 30.09.1957 oraz Nadleśnictwa Zgorzelec na okres 1.10.1953 – 30.09.1964

–        dla Nadleśnictwa Pieńsk definitywna rewizja u.l. na okres 1.10.1957 – 30.09.1967

–        dla Nadleśnictwa Zgorzelec definitywna rewizja u.l. na okres 1.10.1957 – 30.09.1967

Plany urządzeniowe w okresie międzywojennym opracowane dla całej Puszczy Zgorzelecko-Osiecznickiej zakładały gospodarkę zrębową z 80 letnim wiekiem rębności dla sosny. Głównym sortymentem pozyskiwanym wtedy był kopalniak. 100 letni wiek rębności określony był jedynie na żyźniejszych fragmentach. W powojennych planach u.l. przyjęto w obu obrębach wiek rębności dla sosny 100 lat.

 Głównym sposobem zagospodarowania była rębnia zupełna Ia. Wyjątek stanowiły niewielkie powierzchnie zagospodarowane rębniami zrębowo – przerębowymi, głównie na siedliskach Lśw i Lw. Cięcia częściowe stosowano również w III strefie zagrożenia przemysłowego. Radykalne zwiększenie cięć częściowych nastąpiło w ostatnim 10 – leciu w szczególności w obrębie Zgorzelec.

Cięcia rębne jak również trzebieże były przeprowadzone zgodnie z opracowanymi planami w poszczególnych rewizjach. Pewne odstępstwa od założeń planowanych miały miejsce głównie w początkowych latach na skutek wykonywania większych wyrębów ponad ustalony etat, jak również ze względu na konieczność stosowania cięć nieplanowych, sanitarnych w drzewostanach uszkodzonych przez pożary i inne klęski. Podczas obowiązywania III rewizji przekroczenie ogólnego etatu nastąpiło ze względu na wylesienia gruntów przeznaczonych do przekazania KWB „Turów".

Odnowienie lasu prowadzono głównie sadzeniem oraz w mniejszym zakresie siewem  na siedliskach Bśw. Z uwagi na brak dobrej jakości hodowlanej odnowień naturalnych udział ich na powierzchniach zalesionych był znikomy. Ze względu na małą udatność wprowadzanych podszytów zaniechano ich wprowadzania.

Pielęgnacja gleby i upraw była przeprowadzana głównie ręcznie, z niewielkim wykorzystaniem środków chemicznych

W ubiegłych okresach gospodarczych na terenie nadleśnictwa nie stwierdzono występowania większych szkód spowodowanych przez czynniki abiotyczne. Pojedynczo stwierdzono zwiększone występowanie w drzewostanach szkodliwych owadów ( korników, cetyńców, zwójek ). Wykładanie pułapek oraz usuwanie drzew opanowanych i uszkodzonych zapobiegło szerszemu rozprzestrzenieniu się szkodliwych owadów.

Na terenie nadleśnictwa w ubiegłych dziesięcioleciach wystąpiły szkody spowodowane czynnikami abiotycznym.  Główną przyczyną były wiatry, które co roku prowadzą do zniszczenia od kilku do kilkuset tysięcy m³ drewna. W 1967 r. przeszedł silny huragan, który powalił i uszkodził  około 12 000 m³  w roku 1984 25 000 m³, natomiast w 2003 roku 12 000 m³. Duże znaczenie dla zdrowotności drzewostanów ma obniżenie się poziomu wód gruntowych, co powoduje zwiększone wydzielanie posuszu. Zjawisko to występuje w szczególności na gruntach leśnych w bliskim sąsiedztwie KWB „Turów".

W poprzednich latach największe zagrożenie dla drzewostanów Nadleśnictwa Pieńsk stanowiły zanieczyszczenia przemysłowe. W latach 1960  - 1985 zanieczyszczenie na tych terenach należało do największych w kraju. Głównymi producentami zanieczyszczeń były KWB „Turów" oraz Elektrownia „Turów". W ostatnich latach dzięki zastosowaniu nowych technologii w dziedzinie zmniejszenia zanieczyszczeń nie notuje się przekraczania dopuszczalnych norm. Istotnym problemem w ostatnich latach są ilości odpadów komunalnych i bytowych pozostawianych na terenach leśnych.

Dużym zagrożeniem dla drzewostanów są pożary, które występują corocznie w różnym natężeniu. Największe pożary miały miejsce w latach 1945 – 1950, kiedy spaliło się około 500 ha lasu na terenie obrębu Pieńsk.

Problemem na terenie nadleśnictwa są uszkodzenia od zwierzyny. W celu zapobieżenia powstawania szkód są wprowadzane grodzenia upraw oraz ich zabezpieczanie repelentami.